اصول ایمنی در محیط كار خود را بدانید (3)
وسایل آتش نشانی به وسایل و تجهیزاتی گفته می شود که با توجه به اصول ایمنی كه برای جلوگیری از به وجود آمدن حریق و یا فرونشاندن آن به كار می روند. استفاده از تجهیزات آتش نشانی در محل زندگی و محل كار، می تواند در كاهش خساراتی كه آتش به بار می آید تاثیر گذار باشد.
اگر به محیط كاری خود كمی دقت كنید می بایست تجهیزات آتش نشانی به كار رفته در آنجا را مشاهده می كنید كه برای بالابردن ایمنی ساختمان و نجات افراد، توسط نیروهای متخصص و با نظارت نیروهای آتش نشانی نصب شده است. بسته به اینكه در محیط كاری شما چه میزان خطر حریق وجود دارد وسایل آتش نشانی می توانند تا حدودی متفاوت باشند. رایج ترین تجهیزات آتش نشانی به كار رفته در ساختمان ها و كارگاه ها، سیستم اعلام حریق، سیستم اطفاء حریق، كپسول آتش نشانی، شیر و شلنگ آب می باشد.
سیستم اعلام حریق
این سیستم یكی از مهم ترین تجهیزات آتش نشانی است كه امروزه در تمام ساختمان های تازه ساخت از آن استفاده می شود. این وسیله روی سقف ساختمان قرار گرفته می شود تا زمانی كه ساختمان دچار حریق شده و این سیستم علائم و نشانه هایی از آتش مثل دود، نور، گرما و حرارت را دریافت كرده و زنگ اخطار (آلارم) می دهد. علائم هشدار توسط نور و صدا (یا آژیر) به ساكنین حاضر در محل اعلام خطر می كنند تا آنها بتوانند به موقع ساختمان را تخلیه كرده و یا عملیات اطفاء حریق را انجام دهند. از طرفی این سیستم به مراكز آتش نشانی مرتبط بوده و به نزدیك ترین مركز هم اعلام خطر می نماید.
سیستم اعلام حریق
سیستم اطفاء حریق
در سراسر دنیا سیستم اطفاء حریق از پركاربردترین تجهیزات آتش نشانی بوده و تمام ساختمان ها و كارگاه ها و محیط های مورد نیاز نصب می شود. این وسایل وظیفه ی خاموش كردن آتش های كوچك و حریق های بزرگ را (تا رسیدن مامورین آتش نشانی) بر عهده دارند.
برخی از این وسایل مانند اسپرینكلر به افزایش دما حساس بوده و درصورتی كه دمای محیط از حد استاندارد خود، بالاتر رود سیستم اطفاء حریق یا اسپرینكلر شروع به آب پاشی می كند و آتش را خفه می كند.
اسپرینكلر
كپسول آتش نشانی
رایج ترین وسیله ی آتش نشانی كه باید برای همهء افراد جامعه شناخته شده باشد كپسول آتش نشانی است. كپسول آتش نشانی، محفظهء فلزی است كه با مواد خفه كنندهء آتش و البته با فشار زیاد پر شده است. این محفظه قابل حمل بوده و وزن آن باید به گونه ای طراحی شده كه افراد هنگام وقوع حادثه، به راحتی بتوانند آن را جا به جا كنند. وزن كپسول آتش نشانی حدود ۲ تا ۱۲ كیلوگرم و رنگ آن نارنجی یا قرمز است كه تحت هر شرایطی قابل رویت بوده و نشانه اخطار باشد. این وسیله می تواند تا رسیدن نیروهای امداد آتش نشانی در مهار و كنترل آتش كمك كند و از به وجود آمدن خسارات جانی و مالی جلوگیری نماید.
شیر و شلنگ آتش نشانی
شاید شما در پاركینگ ساختمان ها یا در كوچه و خیابان های شهر، شیرهای آتش نشانی را دیده باشید. این شیرها كه می توانند زمان وقوع حادثه بسیار مفید باشند، در هر طبقه از ساختمان و راه پله ها نصب شده و می توانند در مهار آتش كمك كنند.
شلنگ آتش نشانی در كنار كپسول و در خروج اضطراری
تجهیزات آتش نشانی فردی
هنگام وقوع حادثه و در شرایط اضطراری و اورژانسی، حفظ آرامش و خونسردی فردی، كاری بسیار دشواری است. در آن لحظات ماموران آتش نشان با تجربیات و آموخته های خود، براحتی بر اوضاع مسلط شده و كار سنگین خود را انجام می دهند. هر آتش نشان می بایست دارای لباس و تجهیزات آتش نشانی استاندارد باشد تا علاوه بر نجات افراد، خود دچار آسیب نشود. لباس های یك آتش نشان كه شامل دستكش، كفش ایمنی، عینك، ماسك و نقاب و … است باید همگی طبق استانداردهای جهانی طراحی و تولید شده باشند. این تجهیزات باید عایق حرارت و مواد شیمیایی بوده و در عین حال احساس سنگینی در فرد ایجاد نكند تا آتش نشان بتواند به راحتی اطفاء و نجات را انجام دهد.
تجهیزات آتش نشانی موجود در مراكز آتش نشانی
در كل سه نوع مركز آتش نشانی وجود دارد: مراكز حریق، مراكز امداد و حریق و مراكز پشتیبانی.
مراكز حریق فقط برای اطفاء و خاموش كردن آتش وارد عملیات می شوند. در نتیجه افراد، ماشین آلات و مراكز با تجهیزات آتش نشانی با این هدف مجهز شده است. علاوه بر این، مراكز امداد و حریق به غیر از خاموش كردن آتش؛ وظیفهء نجات افراد از حوادثی مانند زلزله، سیل، ریزش آوار، سقوط افراد و ریزش چاه و … را نیز دارند. بنابراین تجهیزات آتش نشانی این مراكز باید با حداقل هدف خاموش كردن آتش و امداد و نجات افراد ایجاد شود.
اگر شدت وقوع حادثه زیاد بوده و نیروهای قبلی قادر به مهار حادثه نباشند مراكز پشتیبانی وارد عمل شده و تجهیزات آتش نشانی بزرگتر و پیشرفته تری را وارد عملیات می كنند.
به خاطر داشته باشیم كه
تجهیزات آتش نشانی همیشه برای محافظت از جان و مال مردم استفاده می شود.
بهتر است با مجهزكردن ساختمان ها به تجهیزات اعلام و اطفاء حریق، قدمی روبه ایمن تر شدن برداریم.
مآخذ ایسنا، ایمن ترافیك، ایمن باش، مجله ایمن یونكس. همچنین ببینید:
اصول ایمنی در محیط كار خود را بدانید (1)