كفش ایمنی
كفش ایمنی یا كفش كار نوعی كفش است كه برای استفاده در محیطهای كار طراحی و ساخته میشود. به عبارتی كفش ایمنی، پایپوشی است كه دارای مولفه ها و فاكتورهای ایمنی بوده و پای فرد را از هرگونه سوانح احتمالی در محیط كار و حتی خطرات جانبی محافظت می كند. پركاربردترین آن مجهز به زرهی فولادی یا كامپوزیت در جلو كفش است كه مقاومتی بالاتر از 200 ژول دارد و از آسیب دیدگی و قطع احتمالی انگشتان پا در موقع افتادن اجسام سنگین روی پا جلوگیری میكند. كفش كار یكی از اولین ضروریات برای رعایت ایمنی كار است.
عوارض كفشهای نامناسب
پا، این قلب عصبی انسان در انتخاب پوشش آن باید دقت بیشتری داشت. مسائل بهداشتی و ارگونومیكی كفش حائز اهمیت است. طرز قرار گرفتن پا در كفش ارتباط مستقیمی با طرز فرم گرفتن اسكلت بدن و بخصوص ستون فقرات دارد. استفاده از كفش ناایمن و نامناسب فقط شامل عوارض و خطرات فیزیكی ظاهری نیست. بلكه گرفتاریهای مزمن ستون فقرات، چشم درد و سردردهای مزمن نیز از عوارض استفاده از كفش نا ایمن و غیر ارگونومیك باشد. به لحاظ بهداشتی نیز در صورت استفاده از كفشهای با آستری غیر بهداشتی باعث به وجود آمدن میخچه و ایجاد باكتری و قارچ و و بوی نا مطبوع پا میشود. در نهایت زیبایی و ظاهر كفش ایمنی به شكلی باشد كه كاربر با رغبت و بدون اجبار از كفش ایمنی استفاده كند.
كاربرد كفش ایمنی
در محیطهای كاری افتادن اشیاء امری عادی تلقی میشود. وظیفهٔ كفش ایمنی محافظت از پا در مقابل خطر سقوط اشیا، محافظت در مقابل خطر سر خوردن، لغزش پا است. افتادن مختص به مكان خاصی نیست اما كف محیطهای كه مواد روغنی آغشته میشود رایج تر است، از وظایف كفش ایمن محافظت در برابر جریان الكتریكی، مواظبت از پا در برابر خستگی و جلوگیری از سوختگی پا است.
مشخصات كفش های ایمنی
ظاهر كفش های ایمنی، تفاوت های اندكی با كفش های معمولی دارند، ولی وزن بیشتری داشته و از جنس بهتری نسبت به آنها برخوردارند. این كفش ها دارای مقاومت بسیار بیشتری بوده و در اجزای مختلف آن چندین لایه وجود دارد كه حفاظت پا را تضمین می كنند. در ساخت كفش های ایمنی معمولاً از چرم طبیعی و مقاوم استفاده می گردد، چرا كه فساد ناپذیر بوده و علاوه بر ایمنی بیشتر، عمر و ماندگاری زیادتری نیز دارند. در ساخت زیره كفش ایمنی نیز از موادی استفاده می شود كه مولكول های بزرگی داشته و ساختار تكرارشونده آنها با كمك پیوندهای شیمیایی به هم متصل شده اند. همچنین در زیره كفش ایمنی، پارچه ای كه سطح داخلی آن را می پوشاند وجود دارد كه پای شخص بصورت مستقیم با آستری در تماس است. این آستر همچنین در جذب عرق پا نیز نقش مهمی دارد. علائم اختصار در كفش ایمنی به صورت زیر هستند:
- در ساخت زیر كفش ایمنی از پلیمری به نام پلی یورتان استفاده میشود كه بهطور مخفف به آن PU میگویند.
- علامت اختصاری RR نشان دهندهٔ مقاومت كفش ایمنی در مقابل سوراخ شدن است.
- كفش ایمنی كه در برابر جریان الكتریسیته دارای مقاومت باشد به صورت اختصار به آن CP میگویند.
- CP مخفف كفش ایمنی است كه در مقابل الكتریسیتهٔ ساكن رسانا است.
- به كفش ایمنی كه در مقابل جریان الكتریسیته رسانا باشد به صورت اختصار آن ED میگویند.
- به كفشهایی كه راحت هستند و كفی آنتی باكتریال و ضد بو دارند ergo میگویند
- تكنولوژی slip resistant برای جلوگیری از سر خوردن در برابر مواد نفتی هست
- دارای تكنولوژی SRX (جلوگیری از لغزش)
كفشهای نسوز
كفشهای ایمنی نسوز دمای تا ۱۵۰ درجه سانتی گراد را تحمل میكند؛ و گرما را به داخل كفش منتقل نمیكند. در شغلهای تراشكاری، آتشنشانی و دیگر شغلهایی كه كاركنان با دمای بالای محیط روبرو میشوند مناسب است. این تجهیزات ایمنی همچنین در برابر مواد شیمیایی، حلالهای نفتی و روغنی از پا محافظت میكنند. این پایپوش دارای دو لایه زیره است؛ و جنس آن از چرمی خاص است كه گرما را به داخل انتقال نمیدهد. این كفش مانند سایر پایپوشهای ایمنی جلوی آن دارای یك لایه فلز است كه از پا در برابر ضربهٔ سنگین محافظت میكند.
انواع كفش ایمنی و نحوه ی انتخاب آنها
كفش ایمنی یكی از تجهیزات و ملزومات ایمنی در محل كار بوده و هر نوع كفش ایمنی، برای استفاده در یك محیط خاص طراحی و ساخته شده است. در محیط هایی همچون ساختمان سازی و انبوه سازی و یا در كارگاه هایی مثل كارخانجات صنعتی، ماشین كاری، تراشكاری، كابینت سازی، تعمیرگاه ها و… اجسام سنگین، اشیا و قطعات تیز و برنده، مواد داغ و مذاب و هر جسم دیگری ممكن است روی زمین یا بر اثر افتادن بر روی پا، صدمات جبران ناپذیری به فرد وارد سازد، لذا استفاده از كفش های ایمنی با سرپنجه فولادی در این نوع از محیط های كاری بسیار مهم است. در كارگاه های ساختمانی از كفش های ایمنی با رنگ های خاكی با چرم هایی مثل جیر استفاده می شود تا فرد حین كار، كثیفی های كفش را دیده و از آلودگی های محیطی اجتناب كند. همچنین در كارخانجات مواد غذایی از كفش های ایمنی سفید رنگ بدلیل رعایت بهداشت كار استفاده می شود. در انتخاب نوع كفش نكات زیر را دقت بفرمائید:
- كفش ایمنی پلاستیكی از صدمات شیمیایی جلوگیری میكند.
- كفش ایمنی كفه فلزی در برابر سوراخ شدن مقاوم است.
- كفش ایمنی با كف پایی مخصوص، از پنجه، قوزك و تمام قسمتهای پا در موقع دویدن محافظت میكند.
- كفش ایمنی پنجه فولادی، از پنجهٔ پا در برابر فشار و ضربه مواظبت میكند.
- كفش ایمنی از جنس بوتیل از پا در مقابل مواد خورنده مواظبت میكند.
- كفش ایمنی از جنس پلاستیك سخت كه در مقابل جریان برق عایق است.
كفشهای معمولی ولتاژ ۵۰۰ تا ۱۰۰۰ ولت را تحمل میكنند. این مقدار ولتاژ نشانهٔ مرغوبیت كفش ایمن نیست. هنگام خرید كفش ایمنی باید به برگهٔ تأیید گواهی تست كفش توجه داشت. برگهٔ تاییدیه در بر دارندهٔ نكات مهمی چند نوع كفش، كارخانه سازنده، مدل، تاریخ ساخت زمان تست و سایر مشخصات فنی و عكس كفش است.