مجله تخصصی نمای ساختمان

با عضویت در خبرنامه اوستعلی، عضوی از آکادمی نمای ساختمان باشید

درباره ی كلاه ایمنی بیشتر بدانیم

درباره ی كلاه ایمنی بیشتر بدانیم

بارها در بسیاری از حوادث منجر به مرگ، این نكته از سوی كارشناسان ایمنی مطرح شده كه در صورت استفاده كارگر از وسایل حفاظت فردی، حادثه به مرگ وی منجر نمی شد. با این حال، هنوز هم در بسیاری از محیط های كار، چه از سوی كارفرما كه وظیفه تأمین این وسایل و ارائهء آموزش های لازم را به كاركنان داشته و چه از سوی كاركنان كه وظیفهء شان استفاده صحیح از این وسایل در هنگام كار است، كوتاهی ها و بی توجهی های بسیاری را شاهد هستیم.

باید دانست كه در كنار لوازم ایمنی فردی مانند دستكش، كفش، عینك و جلیقه، كلاه ایمنی نیز از لوازم تجهیزات محافظت شخصی به منظور جلوگیری از آسیب در محل كار است. به گفته OSHA تجهیزات محافظت شخصی باید ایمن و راحت طراحی شده و كاملا تمیز نگهداری شود. تجهیزات ایمنی باید آنقدر راحت باشد كه كارگر به استفاده از آن تشویق شده و اگر این تجهیزات متناسب نباشد تفاوت چندانی با كار بدون وسایل ایمنی نخواهد داشت؛ زیرا هدف از استفاده كلاه ایمنی جلوگیری از آسیب دیدن سر در اثر برخورد با اشیاء سنگین یا جلوگیری از شوك الكتریكی در اثر تماس با جریان برق است.


موارد ضروری استفاده از كلاه ایمنی

به طور كلی خطرات عمده‌ای كه ناحیه سر را در محیط‌های شغلی تهدید می‌نماید شامل موارد زیر هستند:

  • خطر ناشی از ضربه‌های وارده به سر در هنگام سقوط اشیاء ‌روی سر و یا برخورد با اشیاء ‌سخت از طرفین.
  • خطر پاشیدن گدازه‌های مذاب مواد معدنی در فرآیندهای ریخته‌گری ذوب.
  • پاشیدن مواد شیمیایی مایع.
  • گیركردن موی سر در بین بخش های متحرك ماشین آلات.
  • آتش گرفتن موی سر.
  • خطر تماس با خطوط انتقال برق و تجهیزات الكتریكی.
  • خطر تاثیر پرتوهای گرما روی سر ناشی از تماس پرتوهای گرمایی.

بنا به دلایل مختلف، حذف كامل این خطرات شاید عملا غیرممكن باشد اما به حداقل رساندن میزان ریسك حادثه امری كاملاً ممكن و ضروری است. كلاه ایمنی برای به حداقل رساندن میزان ریسك حادثه می بایست دارای خصوصیات زیر باشد:

  • میزان فشار وارده به جمجمه را از طریق تقسیم و توزیع نیرو تا حد امكان كم نماید. بنابراین كلاه ایمنی باید دارای سیستم تقسیم فشار و همچنین ضربه گیر (Shock Absorber) باشد.
  • پوسته كلاه، سر را از برخورد مستقیم با اشیاء محافظت نماید. بنابراین پوسته كلاه ایمنی باید از موادی ساخته شود كه در برابر تغییر شكل، شكستن و سوراخ شدن مقاومت بالایی داشته باشد.
  • پوسته كلاه باید دارای شكل آیرودینامیكی باشد كه پس از برخورد با اشیاء مسیر آن را به سمت دیگری منحرف نماید تا از وارد كردن فشار به یك نقطه جلوگیری شود.
  • یراق آلات داخل كلاه دارای قابلیت هایی جهت تقلیل فشار وارده به سر و گردن فرد باشد.
  • استفاده از آن طاقت فرسا نبوده و كاربرد آن برای كاربران راحت باشد.
  • كلاه ایمنی باید در مقابل جریان برق عایق و ضدآب باشد.
  • وزن كلاه ایمنی نباید بیشتر از ۴۰۰ گرم باشد.
  • در مقابل رطوبت مقاوم باشد.
  • دور كلاه ایمنی برای حفاظت بیشتر لبه‌دار باشد.

جنس كلاه ایمنی چیست؟

هر كلاه ایمنی از دو بخش اصلی تشكیل می شود. یكی پوسته بیرونی (Shell) كه بخش خارجی كلاه بوده و وظیفه مقاومت در برابر نیروها و ضربات خارجی را دارد و دیگری یراق داخل كلاه (Suspension) است كه پوسته ی بیرونی كلاه را بدون ایجاد تماس زیاد با سر؛ روی سر نگه می دارد و نیروهای وارده را دفع می كند.

پوسته بیرونی كلاه ایمنی شامل سطح پوسته است كه از مواد مختلف پلیمر PVC مانند پلی اتیلن PE و ABS یا فایبر گلاس یا آلومینوم ساخته می شود. توجه داشته باشید كلاه های ساخته شده از ABS مقاومت بالاتری نسبت به ضربه، حرارت و پاشیده شدن مواد شیمیایی دارند و از فایبر گلاس هم برای ساخت كلاه هایی كه نیاز به مقاومت در برابر گدازه دارند، استفاده می كنند.

از آلومینیوم برای لبه های دور كلاه، شیارهای نصب تجهیزات ایمنی و سوراخ های نصب چانه بند استفاده می شود.

یراق داخل كلاه كه لایه ی داخلی است از یونولیت ساخته شده و جلوی انتقال فشار را می گیرد. در واقع خلل و فرج یونولیت باعث جلوگیری از صدمات می شود و هم چنین مسیری برای تهویه هوا است. روی آن را برای جلوه بصری با پارچه می پوشانند. یراق شامل:

  • هدگیر (می بایست از موارد نرم و انعطاف پذیر ساخته شود تا برای استفاده در مدت زمان طولانی راحت باشد)
  • عرقگیر (جهت رعایت نكات بهداشتی، قابل تعویض و شستشو باشد).
  • تقسیم كننده فشار (معمولا بصورت صفحه ای دایره شكل در وسط یراق است كه تسمه ها را به یكدیگر ارتباط می دهد).
  • تنظیم كننده ارتفاع یراق (برای موهای پرپشت و موهای كم ارتفاع، یراق می بایست تغییر كند).
  • تنظیم كننده اندازه هدگیر (از آنجایی كه اندازه سر افراد مختلف متفاوت است و كلاه می بایست بروی سر محكم شود باید دارای سیستم تنظیم اندازه باشد).
  • ضربه گیر (معمولا بصورت قطعات فنری شكل و در قسمت اتصال یراق به بدنه قرار دارد).
  • تسمه ها ( به صورت پلاستیكی یا ابریشمی می باشد و بصورت 4 بند و یا برای ایمنی بیشتر بصورت 6 بند است كه بوسیله 4 نقطه اتصال و یا برای ایمنی بیشتر بوسیله 6 نقطه اتصال و یا باز هم برای ایمنی بیشتر بوسیله 8 نقطه اتصال به بدنه كلاه متصل می شود).
  • فاصله اجزاء‌ تعلیق ساز با سر دارای یك معیار است كه فاصله ایمن نامیده می‌شود حداقل این فاصله 3 سانتی‌متر است.


مراحل كنترل كیفی كلاه ایمنی

از آنجا كه ماهیت كاربرد كلاه های ایمنی بسیار حساس و مهم است باید از كیفیت ساخت آن اطمینان كافی پیدا شود؛ چرا كه در صورت كوچكترین مشكلی در هنگام ساخت و در هنگام كار، ممكن است شاهد آسیب های جبران ناپذیر برای افراد باشیم. به همین منظور برای ساخت كلاه های ایمنی آزمون های مختلفی انجام می شود. این آزمون ها شامل موارد زیرند:

آزمون جذب ضربه:

در این آزمون یك جسم كروی 5 كیلویی از ارتفاع یك متری بر روی كلاه قرار گرفته و بر روی یك سر مصنوعی رها می‌شود. حداكثر نیروی وارده به سر نبایستی از 500 dyne تجاوز كند. این آزمون در دمای -۱۰ تا +۵۰ درجه سانتی گراد و در هوای مرطوب انجام می شود.

آزمون مقاومت در برابر نفوذ:

در این آزمون با یك میله سه كیلوگرمی كه قطر آن 100 میلی‌متر است با زاویه 60 درجه ضربه‌ای به كلاه وارد می نمایند و نوك میله نبایستی كلاه را سوراخ كند.

آزمون مقاومت در برابر اشتعال:

در این آزمون كلاه برای 10 ثانیه در معرض شعله پرویان با قطر 10 میلی‌متر قرار می‌گیرد. بعد از كنار كشاندن كلاه از شعله، زمان سوختن سطح خارجی نباید بیش از 5 ثانیه ادامه یابد.

آزمون عایق بودن در برابر جریان الكتریسیته:

در این آزمون كلاه را از محلول نمك پر كرده و در یك وان حاوی محلول یاد شده قرار می‌دهند. میزان نشست الكتریكی در ولتاژ 1200 ولت و 50 هرتز اندازه‌گیری می‌شود كه جریان نشستی نبایستی بیش از 2/1 میلی‌آمپر باشد.

آزمون مقاومت در برابر گدازه‌های فلزی:

این آزمایش برای كلاه هایی كه در صنایع آهن و فولاد به كار می روند انجام می شود. روند آن به این شكل است كه ۳۰۰ گرم فلز مذاب با درجه حرارت ۱۴۰۰ درجه را روی پوسته كلاه می ریزند و پوسته بیرونی نباید بیش از مقدار معین از بین رود.


برندهای كلاه ایمنی

انتخاب و خرید بهترین كلاه كار امری ضروری و اجتناب ناپذیر است، برندهای معتبر كلاه ایمنی موجود در بازار از لحاظ كیفیت به ترتیب زیر هستند:

  • كلاه ایمنی UVEX: ساخت آلمان
  • كلاه ایمنی Canasaf: ساخت كانادا
  • كلاه ایمنی NORTH: ساخت مكزیك
  • كلاه ایمنی پرشین سیفتی دورف: ساخت ایران

هنگام انتخاب كلاه ایمنی باید به برگه مشخصات آن كه نام كارخانه و استاندارد تاییدكننده آن آمده است، توجه كنید. حتماً تاریخ و استاندارد حك شده بر روی بدنهء كلاه را وارسی نمائید، در صورتی كه كلاه بدون تاریخ تولید باشد و یا تاریخ تولید آن بصورت برچسب باشد، از درجه اعتبار ساقط است و به هیچ عنوان نباید از آن استفاده نمود.

ماخوذ از فولاد24، دلگرام و سیفتی مسیج.

ورود به سایت
نام کاربری / ایمیل / شماره موبایل خود را وارد کنید
بازیابی کلمه عبور
شماره موبایل یا پست الکترونیک خود را وارد کنید
برگشت
کد تایید را وارد کنید
کد تایید خود را در کادر زیر وارد کنید
ارسال مجدد کد تا دیگر
تغییر رمز عبور
یک رمز عبور برای اکانت خود تنظیم کنید
تغییر رمز با موفقیت انجام شد
ورود به سایت
شماره موبایل یا ایمیل خود را وارد کنید
برگشت
کد تایید را وارد کنید
کد تایید خود را در کادر زیر وارد کنید
ارسال مجدد کد تا دیگر
ثبت نام در سایت
شماره موبایل / ایمیل را تایید و اطلاعات را تکمیل کنید
ثبت نام در سایت
شماره موبایل یا ایمیل خود را وارد کنید
برگشت
کد تایید را وارد کنید
کد تایید خود را در کادر زیر وارد کنید
ارسال مجدد کد تا دیگر