جك پنوماتیك
ابزارهای پنوماتیك از ابزارهای مهم كاربردی هستند كه به وسیله نیروی هوا و یا فشار هوا عمل می كنند. در گذشته قابلیت استفاده از هوای فشرده، تنها برای ابزارهای ساده استفاده می شد، اما امروزه با تحقیقات گسترده در این حوزه، سیستم های زیادی بر اساس هوای فشرده و یا همان پنوماتیك كار می كنند؛ و قطعات و ابزاری های مختلفی طراحی و تولید شده اند كه بر اساس پنوماتیك و هوای فشرده فعالیت می كنند. طراحی سیستم های پنوماتیك از بحث های مكانیك سیالات است و طی آن از هوای فشرده و باد فشرده، جهت انتقال نیرو و انرژی استفاده می شود. مزایای بیشمار سیستم های پنوماتیك باعث شده كه از قابلیت های این فناوری در كارخانه ها و صنایع مختلف استفاده شود. بدین ترتیب ابزار مختلفی در این زمینه ساخته شده كه یكی از آنها جك پنوماتیك است.
جك
در حالت كلی، جك ابزاری است كه از آن برای كنترل فشار و یا اعمال فشار استفاده می شود. جك های می توانند ساختمان ساده یا و یا پیچیده ای داشته باشند.
جك هیدرولیك برقی 12 ولت پرتابل، با قابلیت نگهداری 6 تن بار
اولین مدل جك ها به صورت مكانیكی و با كمك نیروی چرخ دنده ها فعالیت می كردند و هنوز هم می توان مدل های اولیه جك ها را در جك های سنتی خودرو مشاهده كرد. امروزه به دلیل تولید مدل های مختلف جك، كاربردهای آن نیز افزایش پیدا كرده و در موارد خرد و كلان از این قطعه استفاده می شود. جك ها در چهار نوع تولید می شوند:
- جك های مكانیكی یا دستی
- جك های برقی
- جك های پنوماتیك
- جك های هیدرولیك
- جك پنوماتیك
جك پنوماتیك یا سیلندر بادی (Pneumatic Cylinder) از ابزارهای كاربردی است كه به وسیلهء نیروی هوا و یا فشار هوا (باد) عمل می كند و طی یك فرآیند ساده، نیرو و انرژی مكانیكی تولید می كند. این ابزار علاوه بر قرار گیری در مجموعهء ابزار پنوماتیك، در طبقهء جك ها نیز قرار می گیرد.
جك پنوماتیك – سیلندر بادی
جك های هیدرولیكی كه از فشار مایع برای اعمال نیرو بهره می برند، دارای مشكلات خاص خود هستند. این مشكلات در سیلندرهای پنوماتیك كمتر شده و در نتیجه بازدهی بهتری دارند. جك پنوماتیك یك جك ساده اما با كاربرد ویژه ای است. از مهمترین صنایع نیازمند به جك پنوماتیك عبارتند از صنایع ساخت ماشین های صنعتی و صنایع خودروسازی، صنایع نفت و گاز و پتروشیمی، صنایع كاشی و سرامیك و چوب، صنایع پرس و قطعه سازی و صنایع غذایی و داروئی.
انواع جك پنوماتیك
در یك حالت كلی می توان جك های پنوماتیك را بر اساس كاركرد به دو دسته كلی تقسیم بندی نمود كه این دو دسته عبارتند از:
جك های خطی (Pneumatics Linear Actuators):
در این جك ها فشار به صورت خطی وارد می شود و نیرو نیز در همین راستا اعمال می شود. این جك ها در انواع مگنت دار و بدون مگنت تولید می شوند.
جك های غیر خطی:
جك های پنوماتیك غیرخطی، در عملكردی متفاوت با جك های خطی به چند دسته تقسیم می شوند:
جك قلمی پنوماتیك:
كه دارای یك شكل قلمی، گرد و استوانه ای است و معمولاً دارای كورس قابل تنظیم است.
جك پنوماتیك تلسكوپی:
این نوع جك با عملكرد تلسكوپی بوده و استفاده از آن در سیستم های خاص پنوماتیك و محدود می باشد.
جك پرس پنوماتیك:
این جك ها دارای قدرت زیادی بوده و برای صنایع پرس و غیره كاربرد دارند و معمولاً در ابعاد بزرگی تولید می شوند.
جك پنوماتیكی دوطرفه:
این نوع از جك ها از دو طرف قابلیت تحریك دارند، و در آنها دو شفت وجود دارد كه پشت سر هم بوده و در خلاف جهت یكدیگر عمل می كنند و این كاركرد، ویژهء بعضی صنایع است.
جك پنوماتیك كامپكت:
جك هایی با ابعاد و توان، اما دارای كورس و قطر مشابه هستند.
نحوه كاركرد انواع جك پنوماتیك
نحوه كاركرد جك پنوماتیك در تمامی مدل ها تقریبا مشابه است و تنها اختلاف در ارائه بازدهی است. عموماً جك های پنوماتیك از سه قسمت اصلی پوسته یا بدنه، پیستون و پكینگ و اتصالات آن تشكیل شده اند. این ابزار شامل یك قسمت برای نگهداری و یك قسمت برای خروج هوای فشرده است و زمانی كه شیر كنترل جك ورودی باز می شود، هوای فشرده داخل سیلندر شده، كه به دلیل فشار زیاد سعی دارد از محفظه داخلی سیلندر خارج شود. اما از آنجایی كه تمامی قسمت های سیلندر توسط قطعات آب بندی بسته است، هوای فشرده برای خروج به پیستون فشار وارد نموده و با حركت پیستون، نیروی مورد نظر از طرف پیستون القاء می شود. این فرآیند ساده؛ اساس كاركرد تمامی جك های پنوماتیك است.
نكات مهم در مورد نگهداری انواع جك پنوماتیك
- جك پنوماتیك از ابزارهای پركاربرد بوده و برای جلوگیری از استهلاك آن و طول عمر بیشتر این ابزار باید نكاتی را رعایت كرد. اولین نكته مهم توجه به قطر سیلندر و همچنین توان آن است. اگر بیش از توان جك از آن استفاده شود، زمینه استهلاك زودرس آنها فراهم می شود. قطر جك نیز باید با قطر سیستم مورد نظر همخوانی داشته باشد. همچنین استفاده از فیلتر مناسب نیز تاثیر زیادی بر طول عمر این ابزار دارد. باید به صورت دوره ای فیلتر این بررسی شود. برای جك های حساس تر نیز توصیه می شود از فیلترهای ریز استفاده شود.
- جك پنوماتیك با فشار هوا فعالیت نموده و برای كاركرد خود از هوای محیط تغذیه می كند. به همین دلیل باید هوای اطراف آن عاری از گرد و غبار باشد. نفوذ گرد و غبار به این ابزار – و به طور كلی سیستم های پنوماتیك – می تواند باعث آسیب زدن به آنها شود. همچنین اگر كاربری شما از این ابزار محدود است، توصیه می شود پس از پایان كار ورودی های آن را با پارچه های تمیز مسدود كنید تا گرد و غبار وارد این ابزار و سیستم كاری آن نشود.
- اگرچه جك پنوماتیك در محیط های كاری مختلف قابلیت استفاده را دارد ولی یكی از شرایط ویژه دماهای پایین است. توصیه می شود در این دماها جك را تا حد امكان پوشیده و از یخ زدگی قطرات آب و یا غلیظ شدن روغن در آن به دلیل سرما جلوگیری كرد. این موارد می توانند طول عمر مفید جك های پنوماتیك را تا حدود زیادی كاهش دهند.
- نامنظم بودن سرعت پیستون در جك پنوماتیك، می تواند تاثیر منفی بر طول عمر این ابزار داشته باشد، به همین دلیل در اكثر آنها قابلیت تنظیم سرعت پیستون وجود داشته و می توان سرعت آن را تنظیم كرد. همچنین وجود ضربه گیر در جك پنوماتیك نیز می تواند تاثیر مثبت بر طول عمر این قطعه داشته باشد.
چگونه سرعت پیستون انواع جك پنوماتیك را تنظیم كنیم
استفاده از جك پنوماتیك در صنایع مختلف، متفاوت است. برای مثال در بعضی از صنایع نیاز است پیستون با سرعت بالاتری حركت كرده و نیرو به یك باره اعمال شود، و در جای دیگر نیاز است پیستون به آرامی حركت كرده و نیروی مكانیكی تولید شده به آرامی بر سیستم مورد نظر وارد شود. برای اینكه بتوان سرعت مناسب را در جك تنظیم كرد، اكثر مدل های آن دارای قابلیت تنظیم هستند. برای این كار ابتدا باید شیر كنترل را باز كرده و پس از آن به آرامی میزان ورودی هوای رگلاتور را زیاد كرد تا به میزان مورد نظر برسد، پس از این مرحله باید سرعت را با استفاده از شیر كنترل تنظیم نمود. پس از آن، می بایست ضربه گیرهای جك نیز در موقعیت جدید و مناسب قرار گیرند، بنابراین باید آنها را طوری تنظیم كرد كه پیستون در انتهای كورس جك، به بدنه سیلندر ضربه نزد، چون این ضربه ها در كوتاه مدت می توانند باعث خرابی جك شوند.
آشنایی با نصب و راه اندازی جك پنوماتیك
جك پنوماتیك به دلیل ساختار خود در برابر بسیاری از شرایط نامتعارف، آسیب پذیر است و به همین دلیل باید در نصب آن یك سری نكات مهم را رعایت كرد تا این ابزار بازدهی مناسب خود را داشته باشد. اول اینكه باید هر نوع جك را در جای مناسب خود استفاده كرده و از ابزار و تجهیزات مناسب برای نصب آن استفاده نمود. جنس بدنه جك از آلیاژهای مختلفی تولید شده و برای بستن اتصالات آن؛ باید از ابزاری استفاده كرد كه باعث شكستگی و یا آسیب زدن به بدنه جك و اتصالات آن نشود. از تجهیزات آب بندی مناسب این ابزار باید درست استفاده شود و آنها به صورت مناسب در جای خود بسته شوند. تكه های نوار تفلون، در صورت ورود به بدنه پیستون می توانند باعث صدمه زدن و كاهش عمر آن شوند.
بازار خرید جك پنوماتیك
اكثر سیلندرهای پنوماتیك موجود در بازار ایران، از برندهای شناخته شده و معتبر جهانی بوده و این ابزار از كالاهای وارداتی است. بنابراین قیمت آنها تا حدود زیادی به قیمت ارز و موجود بودن آنها در بازار جهانی بستگی دارد. هر مدل از جك، دارای زیر مجموعه هایی است و هر زیر مجموعه با توجه به محدود ی توان جك، دارای قیمت خاص خود است. از طرفی برند محصول نیز بر قیمت آن تا حدودی تاثیرگذار بوده و با این حال چند برند معتبر شناخته شده در بازار جهانی وجود دارند كه به دلیل تولید محصولات عالی؛ مشتریان زیادی در سراسر دنیا داشته به همین دلیل قیمت این برندها معمولاً بیشتر است. بعضی از برندها در بازار ایران دارای نمایندگی فروش هستند و برخی دیگر فاقد نمایندگی و پشتیبانی بوده و بدین ترتیب قیمت این ابزار در برندهای مختلف، بر حسب گارانتی آنها متفاوت است.
برای خرید:
چون جك پنوماتیك در مدل های مختلفی تولید می شود، آن را طبق بازدهی و توان بازدهی مورد نیاز آن خریداری نمائید.
این ابزار كه یك كالای وارداتی به بازار ایران بوده و به همین دلیل، شرایط نگهداری نادرست، شیوه های حمل و نقل غیر اصولی و پارامترهای دیگر می توانند باعث آسیب زدن به این قطعات شوند. پس در هنگام خرید این قطعه را بررسی نموده و از سالم بودن آن مطمئن شوید.
بهتر است این محصول را به همراه گارانتی فروش خریداری نمائید. با خرید از نمایندگی های فروش می توانید محصولی سالم و با قیمت مناسب دریافت كرده و از مشاوره در خرید و نصب و همچنین از خدمات پس از فروش نیز بهرمند شوید. از نمایندگی های رسمی خریداری كنید تا با دریافت گارانتی فروش معتبر، ضمانت محصول دریافتی را داشته باشید. بعضی از شركت ها نمایندگی رسمی برندهای مختلف هستند ولی برخی دیگر تنها وارد كننده ی محصولات ابزار دقیق بوده و ضمانت مورد نیاز را فراهم نمی كنند. با خرید از نمایندگی های معتبر، با خرید محصولی مطمئن از تجهیزات هنگام نصب و راه اندازی و نیز متخصصین آن ها نی بهرمند خواهید شد.
برگرفته از مگاكنترل.