اصول ایمنی در محیط کار خود را بدانید (3)
تجهیزات آتش نشانی
وسایل آتش نشانی به وسایل و تجهیزاتی گفته می شود که برای
جلوگیری از به وجود آمدن حریق و یا فرونشاندن آن به کار می روند. استفاده از تجهیزات
آتش نشانی در محل زندگی و محل کار، می تواند در کاهش خساراتی که آتش به بار می آید
تاثیر گذار باشد.
اگر به محیط کاری خود کمی دقت کنید می بایست تجهیزات آتش
نشانی به کار رفته در آنجا را مشاهده می کنید که برای بالابردن ایمنی ساختمان و
نجات افراد، توسط نیروهای متخصص و با نظارت نیروهای آتش نشانی نصب شده است. بسته به
اینکه در محیط کاری شما چه میزان خطر حریق وجود دارد وسایل آتش نشانی می توانند تا
حدودی متفاوت باشند. رایج ترین تجهیزات آتش نشانی به کار رفته در ساختمان ها و
کارگاه ها، سیستم اعلام حریق، سیستم اطفاء حریق، کپسول آتش نشانی، شیر و شلنگ آب می
باشد.
سیستم اعلام حریق
این سیستم یکی از مهم ترین تجهیزات آتش نشانی است که امروزه
در تمام ساختمان های تازه ساخت از آن استفاده می شود. این وسیله روی سقف ساختمان قرار
گرفته می شود تا زمانی که ساختمان دچار حریق شده و این سیستم علائم و نشانه هایی از
آتش مثل دود، نور، گرما و حرارت را دریافت کرده و زنگ اخطار (آلارم) می دهد. علائم
هشدار توسط نور و صدا (یا آژیر) به ساکنین حاضر در محل اعلام خطر می کنند تا آنها بتوانند
به موقع ساختمان را تخلیه کرده و یا عملیات اطفاء حریق را انجام دهند. از طرفی این
سیستم به مراکز آتش نشانی مرتبط بوده و به نزدیک ترین مرکز هم اعلام خطر می نماید.
سیستم اعلام حریق
سیستم اطفاء حریق
در سراسر دنیا سیستم اطفاء حریق از پرکاربردترین تجهیزات
آتش نشانی بوده و تمام ساختمان ها و کارگاه ها و محیط های مورد نیاز نصب می شود. این
وسایل وظیفه ی خاموش کردن آتش های کوچک و حریق های بزرگ را (تا رسیدن مامورین آتش نشانی)
بر عهده دارند.
برخی از این وسایل مانند اسپرینکلر به افزایش دما حساس بوده و درصورتی
که دمای محیط از حد استاندارد خود، بالاتر رود سیستم اطفاء حریق یا اسپرینکلر شروع
به آب پاشی می کند و آتش را خفه می کند.
اسپرینکلر
کپسول آتش نشانی
رایج ترین وسیله ی آتش نشانی که باید برای همهء افراد جامعه
شناخته شده باشد کپسول آتش نشانی است. کپسول آتش نشانی، محفظهء فلزی است که با مواد
خفه کنندهء آتش و البته با فشار زیاد پر شده است. این محفظه قابل حمل بوده و وزن آن
باید به گونه ای طراحی شده که افراد هنگام وقوع حادثه، به راحتی بتوانند آن را جا به
جا کنند. وزن کپسول آتش نشانی حدود ۲ تا ۱۲ کیلوگرم و رنگ آن نارنجی یا قرمز است که
تحت هر شرایطی قابل رویت بوده و نشانه اخطار باشد. این وسیله می تواند تا رسیدن نیروهای
امداد آتش نشانی در مهار و کنترل آتش کمک کند و از به وجود آمدن خسارات جانی و مالی
جلوگیری نماید.
شیر و شلنگ آتش نشانی
شاید شما در پارکینگ ساختمان ها یا در کوچه و خیابان های
شهر، شیرهای آتش نشانی را دیده باشید. این شیرها که می توانند زمان وقوع حادثه بسیار
مفید باشند، در هر طبقه از ساختمان و راه پله ها نصب شده و می توانند در مهار آتش کمک
کنند.
شلنگ آتش نشانی در کنار کپسول و در خروج اضطراری
تجهیزات آتش نشانی فردی
هنگام وقوع حادثه و در شرایط اضطراری و اورژانسی، حفظ آرامش
و خونسردی فردی، کاری بسیار دشواری است. در آن لحظات ماموران آتش نشان با تجربیات و
آموخته های خود، براحتی بر اوضاع مسلط شده و کار سنگین خود را انجام می دهند. هر آتش
نشان می بایست دارای لباس و تجهیزات آتش نشانی استاندارد باشد تا علاوه بر نجات
افراد، خود دچار آسیب نشود. لباس های یک آتش نشان که شامل دستکش، کفش ایمنی، عینک،
ماسک و نقاب و ... است باید همگی طبق استانداردهای جهانی طراحی و تولید شده باشند.
این تجهیزات باید عایق حرارت و مواد شیمیایی بوده و در عین حال احساس سنگینی در فرد
ایجاد نکند تا آتش نشان بتواند به راحتی اطفاء و نجات را انجام دهد.
تجهیزات آتش نشانی موجود در مراکز آتش نشانی
در کل سه نوع مرکز آتش نشانی وجود دارد: مراکز حریق، مراکز
امداد و حریق و مراکز پشتیبانی.
مراکز حریق فقط برای اطفاء و خاموش کردن آتش وارد عملیات
می شوند. در نتیجه افراد، ماشین آلات و مراکز با تجهیزات آتش نشانی با این هدف مجهز
شده است. علاوه بر این، مراکز امداد و حریق به غیر از خاموش کردن آتش؛ وظیفهء نجات
افراد از حوادثی مانند زلزله، سیل، ریزش آوار، سقوط افراد و ریزش چاه و ... را نیز
دارند. بنابراین تجهیزات آتش نشانی این مراکز باید با حداقل هدف خاموش کردن آتش و امداد
و نجات افراد ایجاد شود.
اگر شدت وقوع حادثه زیاد بوده و نیروهای قبلی قادر به مهار
حادثه نباشند مراکز پشتیبانی وارد عمل شده و تجهیزات آتش نشانی بزرگتر و پیشرفته تری
را وارد عملیات می کنند.