کفش ایمنی
کفش ایمنی یا کفش کار نوعی کفش است که برای استفاده در محیطهای کار
طراحی و ساخته میشود. به عبارتی کفش ایمنی، پایپوشی است که دارای مولفه ها و فاکتورهای ایمنی
بوده و پای فرد را از هرگونه سوانح احتمالی در محیط کار و حتی خطرات جانبی محافظت می
کند. پرکاربردترین
آن مجهز به زرهی فولادی یا کامپوزیت در جلو کفش است که مقاومتی بالاتر از 200 ژول
دارد و از آسیب دیدگی و قطع احتمالی انگشتان پا در موقع افتادن اجسام سنگین روی پا
جلوگیری میکند. کفش کار یکی از اولین ضروریات برای رعایت ایمنی کار است.
عوارض کفشهای نامناسب
پا، این قلب عصبی انسان در انتخاب پوشش آن باید دقت بیشتری داشت. مسائل
بهداشتی و ارگونومیکی کفش حائز اهمیت است. طرز قرار گرفتن پا در کفش ارتباط
مستقیمی با طرز فرم گرفتن اسکلت بدن و بخصوص ستون فقرات دارد. استفاده از کفش
ناایمن و نامناسب فقط شامل عوارض و خطرات فیزیکی ظاهری نیست. بلکه گرفتاریهای
مزمن ستون فقرات، چشم درد و سردردهای مزمن نیز از عوارض استفاده از کفش نا ایمن و
غیر ارگونومیک باشد. به لحاظ بهداشتی نیز در صورت استفاده از کفشهای با آستری غیر
بهداشتی باعث به وجود آمدن میخچه و ایجاد باکتری و قارچ و و بوی نا مطبوع پا میشود.
در نهایت زیبایی و ظاهر کفش ایمنی به شکلی باشد که کاربر با رغبت و بدون اجبار از
کفش ایمنی استفاده کند.
کاربرد کفش ایمنی
در محیطهای کاری افتادن اشیاء امری عادی تلقی میشود. وظیفهٔ کفش ایمنی
محافظت از پا در مقابل خطر سقوط اشیا، محافظت در مقابل خطر سر خوردن، لغزش پا است.
افتادن مختص به مکان خاصی نیست اما کف محیطهای که مواد روغنی آغشته میشود رایج
تر است، از وظایف کفش ایمن محافظت در برابر جریان الکتریکی، مواظبت از پا در برابر
خستگی و جلوگیری از سوختگی پا است.
مشخصات کفش های ایمنی
ظاهر کفش های ایمنی، تفاوت های اندکی با کفش های معمولی دارند، ولی وزن بیشتری
داشته و از جنس بهتری نسبت به آنها برخوردارند. این کفش ها دارای مقاومت بسیار بیشتری
بوده و در اجزای مختلف آن چندین لایه وجود دارد که حفاظت پا را تضمین می کنند. در ساخت
کفش های ایمنی معمولاً از چرم طبیعی و مقاوم استفاده می گردد، چرا که فساد ناپذیر بوده
و علاوه بر ایمنی بیشتر، عمر و ماندگاری زیادتری نیز دارند. در ساخت زیره کفش ایمنی
نیز از موادی استفاده می شود که مولکول های بزرگی داشته و ساختار تکرارشونده آنها با
کمک پیوندهای شیمیایی به هم متصل شده اند. همچنین در زیره کفش ایمنی، پارچه ای که سطح
داخلی آن را می پوشاند وجود دارد که پای شخص بصورت مستقیم با آستری در تماس است. این
آستر همچنین در جذب عرق پا نیز نقش مهمی دارد. علائم اختصار در کفش ایمنی به
صورت زیر هستند:
- در ساخت زیر کفش ایمنی از پلیمری به نام پلی یورتان استفاده میشود که
بهطور مخفف به آن PU میگویند.
- علامت اختصاری RR نشان دهندهٔ
مقاومت کفش ایمنی در مقابل سوراخ شدن است.
- کفش ایمنی که در برابر جریان الکتریسیته دارای مقاومت باشد به صورت
اختصار به آن CP میگویند.
- CP مخفف کفش ایمنی است که در مقابل
الکتریسیتهٔ ساکن رسانا است.
- به کفش ایمنی که در مقابل جریان الکتریسیته رسانا باشد به صورت اختصار
آن ED میگویند.
- به کفشهایی که راحت هستند و کفی آنتی باکتریال و ضد بو دارند ergo میگویند
- تکنولوژی slip resistant برای جلوگیری
از سر خوردن در برابر مواد نفتی هست
- دارای تکنولوژی SRX (جلوگیری از
لغزش)
کفشهای نسوز
کفشهای ایمنی نسوز دمای تا ۱۵۰ درجه سانتی گراد را تحمل میکند؛ و گرما
را به داخل کفش منتقل نمیکند. در شغلهای تراشکاری، آتشنشانی و دیگر شغلهایی که
کارکنان با دمای بالای محیط روبرو میشوند مناسب است. این تجهیزات ایمنی همچنین در
برابر مواد شیمیایی، حلالهای نفتی و روغنی از پا محافظت میکنند. این پایپوش
دارای دو لایه زیره است؛ و جنس آن از چرمی خاص است که گرما را به داخل انتقال نمیدهد.
این کفش مانند سایر پایپوشهای ایمنی جلوی آن دارای یک لایه فلز است که از پا در
برابر ضربهٔ سنگین محافظت میکند.
کفش ایمنی مردانه ساخته شده از چرم مشکی
انواع کفش ایمنی و نحوه ی انتخاب آنها
کفش ایمنی یکی از تجهیزات و ملزومات ایمنی در محل کار بوده و هر نوع کفش ایمنی،
برای استفاده در یک محیط خاص طراحی و ساخته شده است. در محیط هایی همچون ساختمان سازی
و انبوه سازی و یا در کارگاه هایی مثل کارخانجات صنعتی، ماشین کاری، تراشکاری، کابینت
سازی، تعمیرگاه ها و… اجسام سنگین، اشیا و قطعات تیز و برنده، مواد داغ و مذاب و هر
جسم دیگری ممکن است روی زمین یا بر اثر افتادن بر روی پا، صدمات جبران ناپذیری به فرد
وارد سازد، لذا استفاده از کفش های ایمنی با سرپنجه فولادی در این نوع از محیط های
کاری بسیار مهم است. در کارگاه های ساختمانی از کفش های ایمنی با رنگ های خاکی با چرم
هایی مثل جیر استفاده می شود تا فرد حین کار، کثیفی های کفش را دیده و از آلودگی های
محیطی اجتناب کند. همچنین در کارخانجات مواد غذایی از کفش های ایمنی سفید رنگ بدلیل
رعایت بهداشت کار استفاده می شود. در انتخاب نوع کفش نکات زیر را دقت بفرمائید:
- کفش ایمنی پلاستیکی از صدمات شیمیایی جلوگیری میکند.
- کفش ایمنی کفه فلزی در برابر سوراخ شدن مقاوم است.
- کفش ایمنی با کف پایی مخصوص، از پنجه، قوزک و تمام قسمتهای پا در موقع
دویدن محافظت میکند.
- کفش ایمنی پنجه فولادی، از پنجهٔ پا در برابر فشار و ضربه مواظبت میکند.
- کفش ایمنی از جنس بوتیل از پا در مقابل مواد خورنده مواظبت میکند.
- کفش ایمنی از جنس پلاستیک سخت که در مقابل جریان برق عایق است.
در مکان هایی که جریانات الکتریسته وجود دارد، شاغلین در اینگونه محیط ها
مانند تکنسین های برق ساختمان، پرسنل فنی ادارات برق شهری، کادر فنی تاسیسات برق کارخانجات
و واحدهای صنعتی بایستی بطور حتم از کفش ایمنی مختص اینگونه محیط ها استفاده نمایند.
از مهمترین انواع کفش های ایمنی، نوع مورد استفاده توسط کارکنان صنعت برق، کفش های
عایق می باشد. این کفش ها از زیره عایق برخوردار بوده و از تکمیل شدن مدار جریان توسط
پای فرد در هنگام برق گرفتگی جلوگیری کرده و در نتیجه مانع برق گرفتگی می شود.
کفشهای معمولی ولتاژ ۵۰۰ تا ۱۰۰۰ ولت را تحمل میکنند. این مقدار ولتاژ
نشانهٔ مرغوبیت کفش ایمن نیست. هنگام خرید کفش ایمنی باید به برگهٔ تأیید گواهی
تست کفش توجه داشت. برگهٔ تاییدیه در بر دارندهٔ نکات مهمی چند نوع کفش، کارخانه
سازنده، مدل، تاریخ ساخت زمان تست و سایر مشخصات فنی و عکس کفش است.